Trebinje, grad sunca i platana

Trebinje je jedan od najlepših gradova na Balkanu. Nalazi se pod planinom Leotar, u dolini reke Trebišnjice, u najjužnijem delu Bosne i Hercegovine.

Uživale smo u šetnji Starim gradom i pored obale reke Trebišnjice, a posetile smo i dve najvažnije svetinje u BiH, manastir Tvrdoš i Hercegovačku Gračanicu.

Naš veliki pisac Momo Kapor je možda najbolje opisao Trebinje:

„Trebinje nije ni selo ni metropola. Ono je metafora, san! Ono je svetla tačka u životu Hercegovaca, ono je mesto gde sanjaju da se nastane kada ostare. Trebinje je Mediteran, jer, dok sedite tamo i gledate vrhove čempresa, osećate da je more iza brda.

Tamo se živi kao da ste na moru…“

Trebinje i reka Trebišnjica

📍Kako stići do Trebinja

Trebinje administrativno pripada Republici Srpskoj, BiH. Nalazi se na tromeđi Bosne i Hercegovine, Hrvatske i Crne Gore.

Do njega se lako dolazi drumskim putem jer je udaljeno 27 km od Dubrovnika (Hrvatska), 45 km od Herceg Novog i 60 km od Tivta (Crna Gora). Najbliži aerodrom Čilipi je u Dubrovniku, a odatle možete doći automobilom ili taksijem do Trebinja. Još uvek ne postoje autobuske linije između ova dva grada.

Trebinje je udaljeno 476 km od Beograda, ali je potrebno više od sedam sati vožnje. Iz Srbije, pratite autoput Miloš Veliki do Užica i Zlatibora, i pređite preko carinskog prelaza Kotroman do Bosne i Hercegovine. Zatim, pratite put preko Višegrada, Goražda, Foče, Tjentišta, Gacka i Bileća do Trebinja. Priroda je prelepa, ali budite oprezni dok vozite od Foče do Trebinja (oko 133 km). Put je uzak i veoma krivudav, i nije u dobrom stanju.

Prema projektu o aerodromu Trebinje, prvi letovi se mogu očekivati 2028. godine.

Okruženje Trebinja

Korisne informacije za posetu Trebinju

♦ Najbolje vreme za posetu: proleće i rana jesen su idealni zbog blagih vremenskih prilika i festivala. Klima je mediteranska sa kratkim, blagim zimama i dugim toplim letima, dok su jeseni obično toplije od proleća. Sneg vrlo retko pada. Inače, ima oko 260 sunčanih dana u godini.

◊ Valuta: Konvertibilna marka (BAM); 1 marka je približno 0,51 evra. U centru postoji nekoliko menjačnica (možete plaćati i u evrima).

♦ Ponesite gotovinu. Mnogi lokali prihvataju kartice, ali će vam trebati gotovina za pojedina mesta i proizvode na gradskoj pijaci.

Pijaca cveća među platanima

Nekoliko reči o istoriji Trebinja

Trebinje ima bogatu istoriju koju su oblikovali Iliri, Rimljani, Sloveni, Turci i Austrougari.

Prvi put se njegovo ime pominje u spisima vizantijskog cara Konstantina Porfirogenita u 10. veku. Stari naziv grada bio je Tribunija (Travunija).

Od 1168. do 1375. godine bilo je pod vlašću dinastije Nemanjića. Nakon smrti kralja Uroša, kraljica Jelena Anžujska vladala je srpskim zemljama sa svog dvora. Godine 1378. okupirao ga je bosanski kralj Tvrtko I. Od tada, trebinjski kraj je sastavni deo bosanske države.

Tokom turske vladavine (od 1466. do 1878. godine), Trebinje je postalo važan trgovački i kulturni centar. Dolazak Austrougara je doveo  do modernizacije i urbanog razvoja.

Stari grad Trebinja, Kastel, izgrađen je na temeljima rimskog, srednjovekovnog i turskog grada, početkom XVIII veka.

Nakon austrougarske okupacije, Trebinje je bilo deo Kraljevine Jugoslavije i SFR Jugoslavije (1945–92), a nakon Bosanskog rata, pripalo je Federaciji Bosne i Hercegovine.

Trebinje danas

Trebinje odlikuje zanimljiva kombinacija različitih stilova arhitekture i tradicije. Postalo je veoma popularna turistička destinacija u poslednjih nekoliko godina i svakodnevno privlači sve više turista.

Takođe, na samo 5 kilometara od grada nalazi se Grad Sunca, najveći akva park „Sunčana vrela“ na Balkanu. Pored njega se nalaze luksuzni hotel „SL Panorama“ i apartmanski kompleks „Bijeli Grad“. Gostima su na raspolaganju sportsko-rekreativni sadržaji „SL Olimp“, welness i spa centar, etno selo i Varoš bazar, dečiji park „Dino park“, auto-kamp i amfiteatar. Sve što vam je potrebno za opuštanje i zabavu 🙂

Trebinje: šta videti?

Trebinje je pravi dragulj južne Bosne i Hercegovine.

Iako smo provele samo jedan dan u gradu, oduševile smo se njegovim mediteranskim duhom i gostoprimstvom meštana. Ako planirate posetu, pogledajte šta možete da vidite u ovom divnom gradiću…

Reka Trebišnjica i Stari grad

Reka Trebišnjica i mostovi

Trebinje se nalazi na obalama reke Trebišnjice, jedne od najvećih ponornica u Evropi.

Prema nekim pričama, na teritoriji Trebinja postoji oko 50 raznih mostova. Ali, pomenućemo samo neke od najpoznatijih među njima.

♦ Rimski most Vučija nalazi se na reci Sušici, oko 20 km od Trebinja, na nekadašnjem rimskom putu koji je vodio od Dubrovnika do Crne Gore. To je zidani kameni most sa lukovima, izgrađen u XIII veku.

◊ U centru Trebinja nalazi se Kameni most, izgrađen početkom 50-tih godina prošlog veka.

Trebinje, reka Trebišnjica i Kameni most

♦ U njegovoj blizini nalazi se i most Ive Andrića, posvećen poznatom piscu.

Reka Trebišnjica i most Ive Andrića

◊ Najinteresantniji most i obeležje Trebinja je Arslanagića most.

Arslanagića most 

Ovaj most je 1574. godine sagradio Mehmed-paša Sokolović, kao zadužbinu za svog sina koji je poginuo u bici sa Mlečanima.

U 17. veku, Turci su proterani iz Herceg Novog, a mnoge turske porodice su se preselile u Trebinje. Među njima je bio i izvesni Arslan-aga. Kako se priča, dobio je imanja u blizini Trebinja i pravo naplate mostarine preko mosta na reci Trebišnjici. Po njemu se ovaj most naziva Arslanagića most.

Međutim, postoji još jedna zanimljiva činjenica o ovom veličanstvenom mostu. Njegova prvobitna lokacija bila je 5 km uzvodno od Trebinja. Zbog izgradnje hidroenergetskog sistema na Trebišnjici 1965. godine, most je potopljen u akumulaciono jezero.

Ali, 1966. godine, na zahtev lokalnih vlasti i Zavoda za zaštitu spomenika, nivo vode je spušten. Most je demontiran, kamen po kamen, i tako je ostao na obližnjem polju godinama. Zatim, od 1970. do 1972. godine, ponovo je podignut 10 km nizvodno, u blizini centra Trebinja. Od tada, most je postao jedna od najpoznatijih atrakcija grada.

Arslanagića most

 Arslanagića most ili Perovića most?

Godine 1993. godine, ime mosta je promenjeno u Perovića most. Neki izvori objašnjavaju da su potomci Arslan-age bili porodica Perovići pre nego što su primili islam. Formalno se danas zove Perovića most, ali meštani ga i dalje zovu starim imenom.

Trebišnjica je inače mirna reka, pa je stoga pogodna za razne sportove, poput ronjenja i veslanja. Takođe, omiljeno je mesto za ribolovce jer je bogata ribom. Osim toga, savršena je za šetnju, a sa obale se pruža divan pogled na Stari grad i prirodu. Najpopularnija mesta za piknik duž obale reke su Lastva i Studenac.

Trgovi i Stari grad Trebinje

Trg Slobode, u hladu starih stabala, omiljeno je mesto i meštana i turista. Oko njega se nalaze Hotel Central, kao i nekoliko kafića, prodavnica i restorana. Na trgu se održavaju i razni kulturni i muzički događaji.

U parku možete videti Spomenik oslobodiocima u Prvom svetskom ratu. Podignut je 1938. godine, na mestu gde je u Prvom svetskom ratu obešeno 77 muškaraca i dve žene. Mala statua anđela na stubu visokom 5 metara je poklon pesnika Jovana Dučića svom gradu, za koji je nacrtao skicu.

Spomenik oslobodiocima Trebinja i fontana barona Đura Babića

Na drugoj strani parka nalazi se zeleno obojena fontana Barona Đura Babića. Bila je to prva javna fontana u Trebinju, izgrađena 1890. godine. Predstavlja mladu ženu koja nosi korpu sa voćem, a fontana je ukrašena heraldičkim motivima i lavljom glavom. Tekst na njenom postamentu je napisan ćirilicom, latinicom i arapskim pismom, simbolizujući nekadašnju multikonfesiionu strukturu Trebinja.

Gradska pijaca Trebinja

Od kraja 19. veka, subotom se Trg slobode pretvara u lokalnu zelenu pijacu. Na pijaci možete pronaći razne lokalne proizvode, voće, povrće, sir, džemove, likere, cveće i ručno pravljene kozmetičke proizvode.

Lokalni proizvodi na gradskoj pijaci

Takođe, na gradskom trgu se nalazi zgrada Gradske tržnice u kojoj se svi proizvodi čuvaju u higijenskim uslovima i na odgovarajućoj temperaturi. I tamo možete kupiti razne vrste sireva, mlečne proizvode, med, meso, ribu i razna pića.

Trebinje, Gradska tržnica

Trg pesnika 

Pored Trga Slobode, nalazi se Trg pesnika sa 16 prelepih platana.

Prema lokalnom predanju, baron Đuro Babić je stigao u Trebinje 1895. godine za vreme austrougarske vladavine. Bio je komandant grada i imao je bolesnu ćerku koja je, nažalost, umrla u 16. godini. U njenu čast, baron Babić je zasadio 16 platana u centru grada. Danas oni predstavljaju simbol grada.

Kafica u hladu platana

Jovan Dučić, najpoznatiji Trebinjac

Inače, Trg pesnika i nekoliko spomenika su pokloni gradu od Jovana Dučića.

Bio je poznati pesnik i srpsko-jugoslovenski diplomata, rođen 1874. godine u Trebinju. Jedno od njegovih najpoznatijih dela je knjiga „Blago cara Radovana“. Mnogo je učinio za razvoj Trebinja, uključujući osnivanje parka, nacionalnog muzeja, podizanje spomenika…

Od 1910. godine, Dučić je bio u diplomatskoj službi u Carigradu, Sofiji, Rimu, Atini, Madridu i Kairu. Umro je i sahranjen u SAD-u 1943. godine. Ali, njegova poslednja želja bila je da bude sahranjen u svom voljenom Trebinju. Želja mu se ispunila 22. oktobra 2000. godine, kada je ponovo sahranjen u crkvi Hercegovačke Gračanice.

Privatni život Jovana Dučića

Inače, Jovan Dučić je bio poznat kao osvajač mnogih ženskih srca, ali se nikada nije oženio.

Njegova tajna verenica Magdalena, nakon raskida sa Dučićem, zavetovala se da nikada više neće izaći iz kuće. Živela je od uspomena i nalazila sreću u čitanju pisama i pesama čoveka koga je volela.

Iz ljubavne veze sa glumicom Jovankom Jovanović imao je vanbračnog sina. Nažalost, izvršio je samoubistvo kao mladić.

Postoji i priča o bogatoj Mađarici koja se zaljubila u Jovana Dučića. Ona mu je poklonila kuću u centru Budimpešte. Međutim, Dučić je ovu zgradu zaveštao srpskoj državi i danas je u njoj smeštena srpska ambasada u Mađarskoj.

Spomenik i mural posvećen Jovanu Dučiću, i statue lavova na ulazu u park

Gradski park „Jovan Dučić“

Pored Dučićeve statue, na ulazu u Gradski park koji je nazvan po njemu, nalaze se i dve statue lava. Park je savršeno mesto za opuštajuću šetnju, kako za meštane, tako i za turiste.

Preko puta njegove statue možete videti statuu Njegoša, crnogorskog vladara, vladike, pesnika i filozofa. To je bio prvi spomenik u čast Petra II Petrovića Njegoša na svetu, podignut 1934. godine.

Spomenik Njegoš u parku platana

Takođe, u parku „Jovan Dučić“ možete videti spomenik podignut u čast palih boraca iz trebinjskog kraja u Drugom svetskom ratu i pobede nad fašizmom. U blizini se nalaze zgrada Kulturnog centra i fontana.

Gradski park „Jovan Dučić“

Statua Jelene Anžujske 

Preko puta gradskog parka, nalazi se još jedan poklon Jovana Dučića gradu. To je mala statua Jelene Anžujske, postavljena na starom gradskom zidu. Jelena je bila srpska kraljica, supruga Stefana Uroša I i majka kraljeva Dragutina i Milutina.

Spomenik je postavljen u znak sećanja na njene česte posete dvoru u Trebinju.

Trebinje, spomenik Jeleni Anžujskoj

Crkve u parku „Jovan Dučić“

Impresivna pravoslavna crkva posvećena je Svetom Preobraženju Gospodnjem. Građena je od 1888. do 1908. godine. Ispred crkve možete videti statuu voljenog srpskog patrijarha Pavla.

Hram Svetog Preobraženja Gospodnjeg, i statua patriarha Pavla

Interesantna unutrašnjost hrama Svetog Preobraženja Gospodnjeg

Unutrašnjost crkve je mešavina raznih stilova, ali je prelepo ukrašena.

Trebinje, Hram Svetog Preobraženja Gospodnjeg

Poznata je i po neobičnom izboru figura na zidovima. Zapravo, pored svetaca, na zidovima postoje slike poznatih ličnosti iz srpske istorije, kao što su pesnik Petar II Petrović Njegoš, Aleksa Šantić, Jovan Dučić; naučnici Nikola Tesla, Mihajlo Pupin, Milutin Milanković; vojvode Živojin Mišić i Stepe Stepanović, kao i vladari Karađorđe, Miloš Obilić i knez Lazar.

Poznate ličnosti iz srpske istorije u hramu Svetog Preobraženja Gospodnjeg

U blizini ove crkve, nalazi se katolička katedrala Presvete Bogorodice. Sagrađena je u periodu između 1880-1884. godine nakon dolaska austrougarske vojske.

Katolička katedrala Presvete Bogorodice

Stari grad Trebinja

Srce Trebinja je divan Stari grad, poznat i kao Kastel. Imale smo osećaj da je vreme stalo dok smo šetale njegovim kaldrmisanim sokacima. U ovom delu možete videti male kamene kuće, kafiće, džamije i zanatske radnjice. Današnji oblik tvrđave, Ban-Vir, sagradio je 1706. godine Osman-paša Resulbegović.

Inače, glavni trg Travunija se trenutno rekonstruiše zbog arheoloških istraživanja ostataka kuća iz prethodnih vekova.

Staro grad, trg Travunija

Obilazeći stari grad, možete napraviti pauzu za kafu, sladoled ili kolač u popularnoj kafe-poslastičarnici Grk. U blizini se nalazi i 300 godina stara maslina iz Španije, donacija Republike Srbije 2022. godine.

Grk kafe-poslastičarnica i 300 godina staro maslinovo drvo u Starom gradu

Muzej Herzegovine je osnovan 1952. godine, na osnovu originalne ideje Jovana Dučića. Postoje stalne arheološke, antičke i etnografske izložbe. Zatim, tu je kolekcija slika akademskih slikara i kolekcija Jovana Dučića, sa vrednim umetničkim eksponatima, tapiserijama, njegovom ambasadorskim odelom, rukopisima i medaljama.

Radno vreme: svakog dana od 8h do 20h, subotom od 10h do 20h i nedeljom od 14h do 20h.

Cena ulaznice je 3 konvertibilne marke za pojedinačne posete i 2 konvertibilne marke za grupne posete osoba sa srpskog govornog područja. Strani posetioci plaćaju 5 maraka za pojedinačne, a 4 marke za grupne posete.

Muzej Hercegovine

Džamije u Trebinju

Osman-paša Resulbegović je sagradio dve džamije koje danas možemo videti. Predstavljaju nacionalne spomenike Bosne i Hercegovine.

Osman-pašina džamija je sagrađena 1726. godine i jedna je od najvažnijih islamskih spomenika u regionu.

Ali, nakon izgradnje, Osman-paša je optužen u Istanbulu da je u svoje ime sagradio lepšu džamiju nego carevu. Zato je sultan Ahmed III izdao naređenje da se on i njegovih devet sinova pogube. Osman-paša je otišao u Istanbul da moli za pomilovanje, ali bez uspeha, pogubljen je 1729. godine.

Osman-pašina džamija

Druga je manja Sultan Ahmedova džamija, poznata i kao Careva džamija. Nalazi se blizu desne obale reke Trebišnjice. Izgrađena je u čast sultana Ahmeda III 1719. godine.

Sultan Ahmedova džamija

Anđelkina kapija

Jedno od veoma popularnih novijih lokacija u gradu je Anđelkina kapija.

Ako ste ljubitelj srpskih TV dramskih serija, sigurno vam je poznata jedna od najgledanijih serija „Ranjeni orao“. Snimana je u Trebinju 2008. godine, a kroz ovu kapiju je Anđelka (glumica Sloboda Mićalović) ulazila u dvorište jedne kuće.

Ali, sve scene unutar kuće, snimljene su u Beogradu, a ne u Trebinju. Međutim, mnogi posetioci vole da se fotografišu ispred kapije, koja je u međuvremenu, postala veoma popularna turistička atrakcija u Trebinju.

Anđelkina kapija

Restorani u Trebinju

Trebinje je poznato po ukusnoj lokalnoj hrani, spoju balkanske, mediteranske i turske kuhinje.

Neki od popularnih restorana nalaze se u Starom gradu, kao što su Kolo, Ras i Platani, u kojima možete probati lokalne i međunarodne specijalitete. Ćevabdžinica Kastel „Kod Mura“ čuva tradiciju od 1970. godine i poznata je po roštilju i ćevapima.

Probajte autentične specijalitete kao što su teletina i jagnjetina ispod sača, cicvara, domaći hleb, sir iz mešine ili ulja i domaću hercegovačku rakiju.

Stari grad Trebinje: restoran Kolo, Ćevabdžinica Kastel Kod Mura, restoran Ras

Zahvaljujući mediteranskoj klimi i plodnom zemljištu, ovaj kraj je idealan za vinogradarstvo. Neka od poznatih hercegovačkih vina su Žilavka i Vranac, koja se savršeno slažu sa lokalnim sirom i pršutom.

Ako ste ljubitelj vina, posetite neke od poznatih vinarija kao što su Vinski podrum Vukoje, Manastir Tvrdoš, Vinski podrum „Berak“, Vinarija Vera, Vinarija Anđelić, itd.

🏨 Smeštaj u Trebinju

Trebinje nudi sve veći izbor smeštaja, od butik hotela do pristupačnih apartmana, dostupnih za iznajmljivanje putem Airbnb-a ili Booking.com platformi.

♦ Hotel Central Park 4* je jedan od najpoznatijih hotela u Trebinju. Ovaj elegantni hotel se nalazi na centralnom Trgu slobode u blizini Starog grada. Tokom naše posete Trebinju, odseli smo u ovom hotelu koji je na savršenoj lokaciji i ima odlične sadržaje.

◊ Hotel Platani se nalazi u prelepoj istorijskoj zgradi u centru grada. To je elegantan i tradicionalan hotel, sa prelepom baštom okruženom starim platanima.

Hotel Central Park (prvi red), Spa Hotel Integra, Hotel Leotar, Hotel Platani

♦ Spa hotel Integra 4* se nalazi na ulazu u Stari grad. Ovaj butik hotel ima luksuzne sobe, restoran i spa centar.

◊ Hotel Leotar 3* se nalazi uz obalu reke Trebišnjice. Izgrađen je u hercegovačko-mediteranskom stilu i okružen je zelenilom.

♦ Hotel Studenac se nalazi 3,5 km od centra, na obali reke, sa luksuznim sobama, spa centrom i restoranom u tradicionalnom hercegovačkom stilu.

◊ Vila Pergola se nalazi 1,4 km od centra. To je porodični hotel okružen zelenilom, savršen za miran boravak, a poseduje restoran sa terasom i vinski bar.

Događaji & Festivali

Tokom proleća i leta u Trebinju se održavaju razne ulične predstave, kulturni i muzički događaji.

Ali, postoji jedan poseban događaj: Vinski festival Trebinja.
Imale smo sreću da ove godine budemo u Trebinju 3. maja, baš kada je održan drugi Međunarodni festival vina. U centru, na Trgu slobode, učestvovalo je 48 izlagača iz BiH, Srbije, Hrvatske i Crne Gore, predstavljajući svoja najbolja vina, rakije i hercegovačke specijalitete.

🍷 Uz degustacionu čašu (25 KM ili 12 evra), mogli ste uživati u gutljajima odličnih vina. A dok su čula uživala u autentičnim aromama regiona, za dušu su se pobrinuli Adi Šarenac iz Trebinja, virtuoz na gitari  i klapa „Castel Nuovo“ iz Herceg Novog.

I naravno, nostalgija. Vratili smo se u vreme kada smo slušali najpoznatije eks-jugoslovenske muzičare, kao što su Azra, Oliver Dragojević, Bijelo dugme, Merlin, Film, Zdravko Čolić, Magazin, Novi Fosili, Električni Orgazam, Kemal Monteno, Al Dino… Bio je to zaista fantastičan koncert i događaj 🙂

⛪ Manastir Tvrdoš

Manastir Tvrdoš je izgrađen 5 km zapadno od grada Tvrdoša, na steni, u blizini desne obale reke Trebišnjice. Okružen je vinogradima.

Vinogradi i manastir Tvrdoš

Manastirska crkva je posvećena Uspenju Presvete Bogorodice.

Trebinje, manastir Tvrdoš

Izgrađena je na temeljima crkve iz 4. veka, koju su osnovali Sveti car Konstantin i njegova majka Jelena.

Crkva manastira Tvrdoš

Bilo je neverovatno videti temelje ove stare crkve na podu, zaštićene staklom.

Stakleni pod i mozaici u crkvi manastira Tvrdoš

Kasnije je manastir bio uništen i napušten vekovima. Postao je zadužbina srpskog kralja Milutina krajem 13. ili početkom 14. veka. Katedrala je izgrađena 1509. godine, a osnovan je i pravoslavni manastir.

Tokom 16. i 17. veka, Tvrdoš je bio sedište Humsko-hercegovačko-trebinjske episkopije. Zatim je uništen 1694. godine, tokom tursko-mletačkog rata. Monasi su preneli mošti u manastir Savinu (Herceg Novi) i manastir Duži.

Nakon mnogo godina, manastir, crkva i stari konak su obnovljeni 1928. godine zahvaljujući donaciji Nikole Runjevca, bogatog Trebinjca koji je emigrirao u SAD.

Zatim je manastir ponovo bio napušten, sve do 1989. godine. Crkva je obnovljena, izgrađeni su novi konaci, zasađeni vinogradi i napravljen je novi vinski podrum.

Takođe, 1992. godine, jedna sveta ruka je doneta iz manastira Duži u Tvrdoš. Veruje se da je to ruka Svete Jelene Anžujske, kraljice majke kraljeva Milutina i Dragutina.

Vasilije Ostroški u manastiru Tvrdoš

Manastir Tvrdoš je poznat i po Svetom Vasiliju Ostroškom, jednim od svetaca srpske pravoslavne crkve.

Rođen je u selu blizu Trebinja, a od 1630. do 1635. godine zamonašio se u ovom manastiru. Nekoliko godina kasnije, 1639. godine, postao je episkop Zahumlja i Skenderije.

Sveti Vasilije je umro 1671. godine i sahranjen je u manastiru Ostrog koji je on osnovao u Crnoj Gori. Ova pećinska crkva sa njegovim grobom postala je veoma važno mesto za hrišćanske hodočasnike.

Unutrašnjost manastirske crkve

Napomena: i muškarci i žene moraju biti pokriveni do članaka, ili mogu obući „plave suknje“ koje se obezbeđene za posetioce na ulazu u manastir.

Dekorisani zidovi manastirske crkve

Vina manastira Tvrdoš

Pored burne istorije, manastir Tvrdoš je poznat po dugoj tradiciji vinarstva koja datira još iz 15. veka.

Zahvaljujući dosadašnjem renoviranju, proizvodnja vina se nastavlja. Dostupne su i degustacije vina kako bi probali odlična vina, kao što su Vranac, Žilavka i Metoks, napravljena u tradicionalnim hrastovim buradima starim nekoliko vekova. Takođe, u manastiru se proizvode i tradicionalne rakije, Travarica i Lozovača.

Vina i rakije možete kupiti u manastirskoj suvenirnici. Vino se može kupiti u flašama, ali postoji i pakovanje od 5 litara. Takođe, u suvenirnici možete pronaći širok asortiman raznih suvenira, ikona, magneta i lokalnih proizvoda.

Vina i rakije manastira Tvrdoš

⛪ Hercegovačka Gračanica

Prelepi manastirski kompleks Hercegovačka Gračanica nalazi se na brdu Crkvina, blizu centra Trebinja. Pripada Zahumsko-hercegovačkoj i Primorskoj eparhiji.

Crkva Hercegovačke Gračanice

Nekada se tu nalazila crkva Svetog Mihaila, srednjovekovna zadužbina kralja Milutina. Ali, današnja crkva je izgrađena po uzoru na crkvu manastira Gračanice sa Kosova i Metohije.

Fascinantna Hercegovačka Gračanica

Unutar crkve nalazi se 16 belih mermernih stubova. Svi su kvadratnog oblika, ali samo jedan ima kružnu osnovu na kamenu donetim iz Gračanice sa Kosova. Prema predanjima, kamen donet sa ognjišta unosi duh stare kuće u novu.

Crkva je živopisno oslikana pod uticajem vizantijskog slikarstva.

Stubovi u crkvi Hercegovačke Gračanice

Motivi na podu crkve su preuzeti sa poda manastira Svetih Arhanđela kod Prizrena, zadužbine Dušana Silnog.

Trebinje, pod crkve Hercegovačke Gračanice

Grob Jovana Dučića

Inače, današnja crkva je izgrađena 2000. godine, kao zadužbina Branka Tupanjca (hercegovačko-američkog biznismena) i njegove supruge Radmile.

Zapravo, u svom testamentu, Jovan Dučić je izrazio želju da bude sahranjen u svom voljenom Trebinju, u crkvi koja liči na crkvu Gračanice na Kosovu. Godine 1943, sahranjen je u blizini crkve Svetog Save u Libertivilu, Indijana (SAD).

Ali, skoro 60 godina nakon njegove smrti, njegovi posmrtni ostaci su preneti u novu crkvu 2000. godine, zahvaljujući donaciji Branka Tupanjca.

Iako je Dučić bio poznati i nagrađivani diplomata, „Princ pesnika“ je želeo da pored njegovog imena bude napisana samo jedna reč na grobu. Bila je to reč „Pesnik“ i baš tako i stoji…

Grob Jovana Dučića u crkvi Hercegovačke Gračanice

U okviru manastirskog kompleksa nalaze se i parohijska kuća, suvenirnica sa raznim suvenirima, vinima i proizvodima, amfiteatar, muzej i kafić sa letnjom baštom.

Crkva i zvonik, Hercegovačka Gračanica

Sa brda se pruža fenomenalan panoramski pogled na Trebinje i Arslanagića most.

Panoramski pogled na Trebinje i Arslanagića most

Trebinje & suveniri

Već sam pomenula šta sve možete kupiti u Trebinju kao poklon voljenim osobama i prijateljima, ali i sebi 🙂

♦ Lokalna hrana, ručno rađeni kozmetički proizvodi, likeri: gradska zelena pijaca subotom.
◊ Lokalna vina i rakije: vinarija manastira Tvrdoš, suvenirnica u Hercegovačkoj Gračanici i razne vinarije na teritoriji Trebinja.
♦ Razni suveniri (magneti, ručno rađeni nakit, rukotvorine) u Starom gradu i suvenirnicama.
◊ Na trgu preko puta platana, nalazi se prodavnica „Hercegovačka kuća“ sa mnogim lokalnim proizvodima, vinima, medom, džemovima, sirom, pršutom, čajem, začinima, sokovima, kozmetičkim proizvodima…

Predlog suvenira iz Trebinja

Posetite Trebinje, grad sunca, vina i platana 

Moram da priznam da me je ovaj grad sunca i vina oduševio.

Bilo je divno sedeti u hladu starih platana, piti kafu, dok je lagani vetar pomerao njihove krošnje, a sunčevi zraci se  probijali kroz njih.

Bez obzira da li šetate njegovim vijugavim uličicama, ispijate vino pored reke ili posmatrate zalazak sunca sa brda Crkvina, osetićete mir i povezanost sa ovim gradićem.

Trebinjski zid i reka Trebišnjica

Pratite nas i dalje.
U sledećem tekstu na blogu, vodim vas u obližnji Dubrovnik, savršen jednodnevni izlet iz Trebinja!

👉 Saznajte više: Dubrovnik, biser Jadrana