Jafa, neodoljivi stari deo Tel Aviva

Jafa ili Yafo, predstavlja južni i najstariji deo poslovnog centra Izraela, grada Tel Aviv-Jaffo.
Jafa je bilo prvo mesto koje smo posetili tokom naše izraelske ture u martu 2017. godine.

 

Istorija grada Jafe

Legenda kaže daje grad dobio ime prema po svom osnivaču Jafetu, jednim od trojice Nojevih sinova, koji je osnovao grad nakon bekstva iz biblijskih poplava.

Jafa je jedna od najstarijih luka na svetu. Nalazi se na vrhu brda sa pogledom na Sredozemno more.
Zbog svoje strateške pozicije, osvajana je mnogo puta od strane Kaananaca, kralja Davida, Feničana, Egipćana, Asiraca, Vavilonaca, Aleksandra Makedonskog, Rimljana, muslimanskih dinastija s centrima moći u Damasku, Bagdadu ili Egiptu, Turaka, Napoleona i Britanaca.

Jafa je 1950. godine ujedinjena sa Tel Avivom (prvim jevrejskim gradom osnovanim 1909. godine), kako bi se formirao grad Tel Aviv-Jaffa. Strukturu stanovništva čine: 91% Jevreji, 3% Arapi-muslimani, 1% Arapi-hrišćani. Pet procenata stanovništva se ne izjašnjava kao religiozno ili su hrišćani, ali nisu ni Arapi ni Druzi. Druzi su inače mala i izdvojena monoteistička verska zajednica. Njihov simbol je raznobojna petokraka zvezda čiji svaki krak, obojen odgovarajućom bojom, predstavlja jedan od pet kosmičkih principa.

 

 

Šta videti i šta raditi u Jafa gradu?

Park HaPisga Garden se nalazi na vrhu drevnog grada Jafe. Ovo je najbolje mesto za fotografisanje sa koga se pruža fenomenalan pogled na obalu, kvart Neve Cedek, prvi izlazak izvan zidina Jafe, kao i moderan Tel Aviva. Na vrhu brda nalaze se i topovi iz vremena kada je Napoleon osvojio Jafu 1799. godine.

 

Naša Jafa-tura sa vodičem Tanjom Ben Haim-Marcetić, započela je na trgu (Clock Square) na kome se nalazi toranj sa satom (Clock Tower).  Sagrađen je 1906. godine u čast 25 godina vladavine turskog sultana Abd-el Hamida II po celoj Otomanskoj imperiji.

 

Blizu trga nalazi se Mahmudia džamija (Mahmoudia Mosque), najveća i najznačajnija džamija u Jafi. Obnovljena je 1820. godine od strane Mahmoud Abu-Nabuta, lokalnog osmanskog vladara koji je obnovio Jafu, nakon što je Napoleon razrušio grad.

Pored džamije nalazi se interesantna građevina Sabil Abu Nabbut. Sagradio ju je Abu Nabbut (Nabbut u prevodu znači „toljaga“ jer se dotični vladar šetao gradom s toljagom). Sa ulične strane mogu se videti dve zazidane grobnice sa fontanom u sredini, koja je nekad u prošlosti osvežavala žedne putnike i karavane.

 

Most želja (The Wishing Zodiac bridge)

Šetajući kroz park došli smo do drvenog mosta poznatog kao Most želja.

 

Ispred njega se nalazi kameni mozaik koji prikazuje 12 horoskopskih znakova.
Most je izgrađen na mestu stare fontane koja se prema lokalnoj legendi smatrala bunarom želja. Prelazeći preko mosta, morate pronaći i dodirnuti svoj znak, zamisliti želju, pogledati u more i pretpostavlja se da će vam se želja ostvariti…

 

Crkva Svetog Petra (Franciscan Church of St. Peter)

Impresivna franjevačka Crkva Svetog Petra (Franciscan Church of St. Peter) nalazi se na zapadnoj strani brda. To je katolička crkva i manastir, prvobitno sagrađena 1654. godine na ostacima tvrđave koju su podigli krstaši. Posvećena je Svetom Petru i njegovom snu dok je boravio na terasi kožara Šimuna, nakon čega je ukinuta obaveza košer hrane za hrišćane. Današnja crkva potiče sa kraja 19. veka, a njeno poslednje renoviranje  je obavljeno 1903. godine.

 

Kapija ili vrata vere (Gate of Faith)

Na vrhu brda nalazi se interesantna bela statua koja podseća na kapiju, a napravio ju je Daniel Kafri. Ova skulptura predstavlja portrete tri biblijske priče: Avramova spremnost da prinese sina Isaka kao žrtvu Bogu, Jakovljev san o merdevinama i Jerihonske trube.

 

Na uskom kopnenom delu između Sredozemnog mora na zapadu i pustinje na istoku, oko reka Eufrata i Tigrisa s jedne  i Nila s druge strane, razvijale su se drevne civilizacije. Njihove neprestane borbe za prevlast ostavile su brojne arhelološke ruševine na celom brdu. Danas su najvidljiviji egipatski ostaci koji datiraju od pre 3.500 godina.

 

Kedumim trg (Kedumim Square)

U centru starog grada nalazi se Kedumim trg.
Od Kedumim trga, ulice su obeležene horoskopskim znacima, a oko njega se nalaze umetnički ateljei, galerije i radnje. Na trgu se nalazi i turistički informativni centar u kome možete preuzeti mape, iznajmiti audio vodiče i dobiti informacije o najnovijim događajima u Jafi. Takođe možete kupiti i karte za “Jaffa Tales”. To je zabavno, virtuelno putovanje u kome se posetioci upoznaju sa drevnim likovima iz 5.000 godina stare istorije Jafe.

 

Na Kedumim trgu nalazi se i Fontana zodijaka (Zodiac fountain).
Predstavlja savremenu skulpturu specifičnog dizajna sa dvanaest figura astroloških znakova.

 

U ovom delu grada možete posetiti nekoliko muzeja.
Među najpopularnijim je  Muzej savremene umetnosti Ilana Goor.

 

Jafa-drvo pomorandže

Šetajući dalje uskim uličicama, iznenada nailazimo na nešto neuobičajeno. Bilo je to drvo pomorandže, na visini oko pola metra iznad zemlje, koje visi uz pomoć žica! Ova fantastična instalacija je delo poznatog izraelskog umetnika Ran Morina i privlači pažnju mnogih turista svake godine.

 

Da li znate odakle potiče izraz Jaffa pomorandže?
Priča je sledeća: prema arhivi, oko grada Jafe su se godinama nalazili voćnjaci. Sredinom 19. veka počeo je organizovan izvoz citrusa na evropsko i mediteransko tržište. Ova Shamouti sorta pomorandži, rasla u voćnjacima oko grada Jafe je i izvožena preko luke Jafo. Upravo to je razlog zbog čega ove pomorandže danas nose ime JAFFA. Ukoliko posetite Izrael, obavezno ih probajte jer su to najukusnije, najsočnije i najslađe pomorandže koje sam ikad probala!

U starom delu grada se nalazi i jedan od najpopularnijih restorana – restoran Doctor Shakshuka. Poznat je po služenju tradicionalnog izraelskog doručka i istoimenog jela Shakshuka. Napravljeno je od pečenih jaja u paradajzu, paprici, belom luku i crnom prženom luku.

 

Flea market (Shuk Hapishpishim) ili Buvlja pijaca

Zanimljivo mesto u starom gradu Jafe je i Flea market, na hebrejskom Shuk Hapishpishim.
Šuk Hapišpišim je otvoren od nedelje do petka, u periodu od 10 do 18 časova. To je ustvari bazar – buvlja pijaca, mesto gde možete pronaći i kupiti gotovo sve: ručno izrađene predmete, tepih, nakit, secondhand robu, antikvitete, indijsku odeću, keramiku, nameštaj, suvenire… Bazar je pun turista i lokalnog stanovništva svakog dana. Kada se umorite od šetnje, kupovine i gužve, možete se odmoriti i osvežiti u lokalnim restoranima i barovima.

 

Luka Jafa

Stara luka Jafa je i dalje aktivna ribarska luka. Nakon renoviranja, danas je marina sa modernim dokovima za čamce, starim skladišnim i renoviranim zgradama, umetničkim ateljeima, galerijama, prodavnicama, kafićima, restoranima i noćnim klubovima. Jedno od posebnih mesta je restoran i malo pozorište “Na lagaat”, gde hranu služe konobari – lica s oštećenim vidom u skoro potpunom mraku.

 

Jafa, stari grad

Hiljadama godina Jafa je bila kapija Svete zemlje i Jerusalima, mesto i luka gde su dolazili osvajači, hodočasnici i imigranti.

Danas je i turistička atrakcija i jedno od onih “must see” mesta u Izraelu jer je jedinstvena i potpuno drugačija od Tel Aviva.

 

Za obilazak Jafe možete odvojiti nekoliko sati ili pola dana.

Izgubite se u lavirintu uskih uličica obeleženim astrološkim znacima i uživajte u neverovantnoj atmosferi i mirisima Bliskog Istoka.