Monopoli, divan grad na Jadranu

Monopoli je živopisan grad smešten na sunčanim obalama Pulje u južnoj Italiji. Poznat je po lavirintu uskih uličica u starom gradu, srednjovekovnoj luci, crkvama i zadivljujućim ćoškovima ukrašenim cvećem.

Monopoli nudi posetiocima autentični duh Pulje, poput obližnjeg Alberobela ili Polinjana a Mare.

 

 

P.S.🌸“Cveće je samo za gledanje, sramota je onih koji ga ukradu“.
(Italijanski: Le piante sono solo da guardare. Vergogna per chi le ruba).

 

📌 Monopoli: kako stići?

Monopoli se nalazi u južnoj Italiji, u regionu Pulje, na obali Jadranskog mora. Administrativno pripada gradu Bariju.

Automobilom:
Najbolji način da stignete do Monopolija je automobilom. Ako ste već u Pulji, pratite priobalni autoput SS16 direktno do Monopolija.
Inače, udaljenost od Monopolija do Barija je 45 km, do Polinjano a Mare je oko 10 km, do Alberobela je 22 km, do Martina Franke je 33 km, a do Ostunija je oko 42 km. Parking se nalazi u blizini starog grada.

Autobusom i vozom:
Monopoli je povezan autobuskim linijama sa obližnjim gradovima. Proverite red vožnje javnog servisa Ferrovie del Sud Est e Servizi Automobilistici S.r.l. za autobuse i vozove.

Druga opcija su organizovani izleti autobusom sa lokalnim agencijama.
Mi smo ga posetili sa turističkom agencijom Mayak Tours iz Beograda tokom našeg putovanja po Pulji u junu 2025. godine.

Avionom:
Najbliži aerodromi su Bari Karol Vojtila (udaljen oko 50 km) i Brindizi (oko 75 km). Od aerodroma možete iznajmiti automobil ili nastaviti put lokalnim autobusima i vozovima. Inače, Bari i Brindizi su veoma važne morske luke, što znači da do njih možete doći raznim trajektnim linijama.

 

 

📅 Najbolje vreme za posetu

Kao i na mnogim destinacijama, najbolje vreme za posetu je period od kasnog proleća do rane jeseni: maj, jun i septembar.

Leti mogu da budu gužve zbog velike posećenosti, a razni događaji, koncerti i festivali, savršeni su način da osetite živu atmosferu grada. Pogledajte program događaja i manifestacija u Monopoliju ovde.

 

Nekoliko reči o istoriji Monopolija

Područje oko Monopolija datira još iz praistorijskih vremena. Prvo stalno naselje osnovali su Grci oko 500. godine pre nove ere. Bio je to utvrđeni mesapski grad. Grci su grad nazvali „Monos Polis“, što znači „jedini grad“ zbog njegovog strateškog položaja.

Istorija grada bila je veoma burna. Rimljani su ga osvojili 266. godine. Inače, rimski car Trajan je naredio izgradnju Via Trajana između 108. i 110. godine nove ere. Bio je to jedan od najvažnijih puteva Rimskog Carstva, pri čemu je Monopoliju pripao najduži deo ovog puta.

Nakon Rimljana, bio je pod vlašću Gota, Vizantinaca, Normana i Švaba. Kasnije su njime vladale feudalne porodice Anžujaca i Aragonaca.

Mlečani su okupirali grad u 15. veku, a već u sledećem veku, Monopoli je postao prosperitetan grad i pomorska luka. Zbog čestih napada muslimanskih pirata, jaka utvrđenja su izgrađena 1529. godine. Zatim su gradom vladali Španci i Karlo V, ali je imao status slobodnog grada. Tokom srednjeg veka, Monopoli je postao važan trgovački centar.

Grad je postao deo Kraljevine Italije 1860. godine.

Danas, Monopoli ima oko 50.000 stanovnika. Postao je popularna turistička destinacija, kao i poljoprivredni i industrijski centar.

 

 

Šta videti u Monopoliju

 

 

Istražite stari grad (Centro Storico)

Šetnja ulicama Monopolija izgleda kao da ste zakoračili u istoriju. Kaldrmisane uličice, kamene kuće i crkve, palate i luka sa ribarskim čamcima, isprepletani su sa butik hotelima, prodavnicama, barovima i restoranima.

Našu turu po Monopoliju započeli smo šetnjom kroz javni park Villa Comunale Cala Fontanelle.
Park je izgrađen između 1915. i 1919. godine, a u sredini se nalazi prva gradska fontana, izgrađena 1926. godine.

 

Prošli smo pored crkve Chiesa di San Francesco Assisi i trga Largo Plebischito sa prelepim zgradama.
Sa njegove desne strane, nalazi se prostrani i glavni trg, Piazza Vittorio Emanuele II sa fontanom.

 

Takođe, crveno okrečena zgrada opštine Monopoli nalazi se na trgu Largo Plebiscito.

 

Zatim smo došli do ulice Via Giuseppe Garibaldi, koja je ujedno i turistička pešačka zona. Bila je to prijatna šetnja pored belih kamenih kuća sa zelenim žaluzinama na prozorima, barova, restorana i raznih prodavnica sa lokalnim proizvodima i suvenirima.

 

Trg Piazza Giuseppe Garibaldi i kula Torre civica

Kao i u mnogim gradovima u Italiji, glavni trg je dobio ime po čuvenom italijanskom generalu i revolucionaru, Đuzepeu Garibaldiju. Trg potiče iz 11. veka, kada su došli Normani. Nekada se na njemu nalazila javna pijaca (Piazza delle Mercanzie).

Danas je ovaj šarmantan trg okružen kafićima, restoranima i poslastičarnicama. Jednom rečju, to je savršeno mesto za pauzu, opuštanje i uživanje u italijanskoj kafi, ukusnom sladoledu ili omiljenom piću Aperol Spritz.

Nekoliko važnih zgrada može se videti i danas, kao što je Palata Rendella, sagrađena 1840-ih godina. Nekada je bila španski zatvor, zatim pozorište do 1956. godine, a danas je gradska biblioteka. Nekadašnja Palata dei Gesuiti sada je stambena zgrada.

 

Glavno obeležje trga je Kula sa satom (Torre Civica). Pored sata, na kuli se nalazi grb Monopolija (tri bele ruže na crvenoj pozadini) i statua San Đenara (St. Januarius).

Takođe, deo kule je kameni stub, „Colonna infame“ ili „Zloglasni stub“ iz 1552. godine. Korišćen je kao stub na kome su javno kažnjavani prestupnici.

 

U blizini Garibaldijevog trga, nalazi se još jedna važna građevina, Palata Palmieri, na istoimenom trgu. Ova barokna palata jedne od najmoćnijih plemićkih porodica Palmieri, sagrađena je u 18. veku. U njihovom vlasništvu je ostala do 1921. godine, a danas se u njoj održavaju razni događaji i izložbe.

 

L’Arco del Porto, luka Porto Antico i gradske zidine

Šetajući ulicom Porto, naići ćete na L’Arco del Porto, čuveni luk iz 15. veka, koji označava ulaz u staru luku. 

 

Porto Antico, tj. stara luka je jedno od najfotografisanijih mesta u Monopoliju.

 

Slikovita stara luka okružena je kamenim zgradama i zidinama. Prelepa palata Martineli – Meo Evoli će svakako privući vašu pažnju. Sagrađena je u 18. veku, sa belom lođom koja ima osam lukova i gleda na more.

Plavo nebo je u savršenoj harmoniji sa plavim „gozzi“, tradicionalnim ribarskim čamcima.

 

Čak i danas, luka sa svojom živopisnom obalom predstavlja srce starog grada Monopolija i popularno je turističko mesto.

 

Tvrđava Karla V (Castello Carlo V)

Impresivna tvrđava Monopoli, poznata i kao Tvrđava Karla V, nalazi se na rtu blizu stare luke, sa pogledom na Jadransko more.

Sagrađena je 1552. godine po uredbi cara Karla V, kao deo sistema obalske odbrane, kako bi se grad zaštitio od pirata i osmanlijskih flota. Ima petougaoni oblik (tipičan za španske tvrđave) sa dva glavna sprata i srednjim nivoom, koji se koristio za potrebe skladištenja. Tvrđava je korišćena u razne svrhe, bila je i vojni garnizon i zatvor do 1969. godine.

Od poslednje restaruracije 1998. godine, u njoj su se održavali razni kulturni događaji i umetničke izložbe. Sa tvrđave se pruža prelep panoramski pogled na more i grad.

 

Prošetajte šetalištem uz more, Lungomare Santa Maria, koje se proteže od zamka i duž utvrđenih zidina starog grada iz 16. veka. U tom delu možete pronaći nekoliko kafića i restorana, kao i bastion Santa Marije i crkvu San Salvatore.

 

⛪ Crkve u Monopoliju

Monopoli je poznat po svojim srednjovekovnim crkvama.
U starom gradu postoji 19 crkava, ali najlepša među njima je katedrala Monopolija.

 

Katedrala Monopolija: Cattedrale Maria Santissima della Madia 

Jednom rečju, ova katedrala oduzima dah svojom impresivnom baroknom fasadom i enterijerom. Zvonik je fantastično izrezbaren i vidljiv je sa različitih lokacija u starom gradu.

Ulaz u katedralu je besplatan. Radno vreme je od 8.30 do 12h i od 16 do 20h. Crkva je posvećena Devici Mariji. Od 1986. godine ima status ko-katedrale u eparhiji Conversano-Monopoli.

 

Pored crkve možete videti ogroman zid ukrašen satom i sa deset statua svetaca.

 

Prekoputa katedrale, možete posetiti Eparhijski muzej, koji sadrži svete odežde, verske artefakte i istorijske dokumente.

 

Crkva Maria Santissima della Madia, svetica-zaštitnica Monopolija

Prema legendi, izgradnja prve crkve počela je 1107. godine, u blizini nekadašnjeg rimskog hrama.
Izgradnja je obustavljena zbog nedostatka novca. Ali čudo se dogodilo u noći 16. decembra 1117. godine. Barža sa 31 masivnim drvenim balvanom pojavila se u luci, zajedno sa drvenom ikonom Madie. Ove grede od splavova su korišćene za završetak krova katedrale, a ikona je doneta u katedralu.

Kasnije je stara crkva srušena, a nova crkva je izgrađena između 1742. i 1772. godine.

 

Unutrašnjost katedrale je bogato ukrašena mermerom u nijansama crvene, zelene i žute boje, od poda do vrha.

 

Do prvog sprata se može doći stepenicama, koje su takođe ukrašene mermerom i raznim slikama.

 

Na spratu se nalazi kapela sa svetom ikonom i oltar Maria Santissima della Madia.
Ikona je krunisana dekretom pape Klimenta XIII iz 1770. godine.

 

Inače, u katedrali smo videle nekoliko restauriranih platna koje je naslikao Mikelanđelo Sinjorile, slikar iz Barija. Naručio ih je biskup 1732. godine i platio ih je po 30 dukata. Ova uljana platna prikazuju lokalnu legendu o dolasku vizantijske ikone.

 

Crkva Chiesa di Santa Maria del Suffragio

U blizini katedrale Maria Santissima della Madia, nalazi se crkva Chiesa di Santa Maria del Suffragio.

Poznata je i kao Crkva čistilišta i sagrađena je u 17. veku. Drvena ulazna vrata izgledaju pomalo neobično zbog dve izrezbarene lobanje i skeleta na njima. Jednom rečju, crkva je posvećena prelasku iz života u smrt, simbolizujući smrtnost i potrebu za duhovnim razmišljanjem.

Unutar crkve nalazi se mala prostorija sa osam mumija koje datiraju iz 18. i 19. veka, koje predstavljaju osnivače crkve i lokalne administratore. Možete ih videti u staklenim vitrinama, obučene u crne odore.

Radno vreme: ponedeljak-nedelja, od 17 do 21h.

 

Crkva Svetog Vita Mučenika (Chiesa di Santo Vitus Martyr)

Ova crkva je ustvari mala privatna kapela porodice Del Lago, izgrađena između 16. i 17. veka.
Okružena je biljkama i cvećem, i izgleda kao da je vreme stalo…

 

Crkva Svetog Franje Asiškog (Chiesa di San Francesco Assisi)

Impresivna crkva Svetog Franje Asiškog, nalazi se na trgu Largo Plebiscito. Izgrađena je u 18. veku na mestu nekadašnje male crkve u baroknom stilu.

 

Arhitekta Mikele Kolanđili iz Akvavive je projektovao crkvu, a završena je oko 1749. godine. Enterijer je prelep, oslikan belom i svetlo plavom bojom.

 

Mermerni oltar je okružen sa šest bočnih kapela koje krase skulpture i oltari.

 

Nekoliko zanimljivih crkava u starom gradu…

◊ Crkva Chiesa Santa Maria Amalfitana
Prema legendi, ovu malu crkvu osnovali su mornari iz Amalfija u 12. veku. Našli su utočište u pećini nakon što su preživeli oluju i brodolom. Crkva se nalazi na trgu Largo Amalfitana.

♦ Crkva Svete Tereze (Chiesa di Santa Teresa) iz 18. veka i crkva Svetog Petra (Chiesa di San Pietro) koja datira iz 12. veka, nalaze se na trgu Palmieri, blizu palate Palmieri.

◊ Crkvica Chiesetta di San Giovanni nalazi se na istoimenom malom trgu. Ova kapela datira iz 15. veka i pripadala je jerusalimskim hospitalcima (Malteškim vitezovima). Obnovljena je 1707. godine.

♦ Crkva San Salvatore je jedna od najstarijih crkava u Monopoliju i potiče iz 313. godine nove ere. Nalazi se na šetalištu Lungomare Santa Maria, sa pogledom na more.

 

🏖️ Monopoli plaže

Oko Monopolija se nalazi veći broj plaža, kao i nekoliko malih u blizini starog grada. U zavisnosti od raspoloživog vremena, možete kombinovati razgledanje grada i boravak na plaži.

Cala Porta Vecchia je najpopularnija plaža i nalazi se pored starih gradskih zidina. Ova mala plaža je obično veoma posećena tokom leta.

Na maloj udaljenosti nalaze se Cala Porto Rosso, Cala Paradiso i Cala Porto Nero. Lido Santo Stefano se nalazi u blizini srednjovekovne opatije Santo Stefano. To je peščana i lepo uređena plaža sa ležaljkama, suncobranima, restoranom i raznim sadržajima.

 

🍕 Restorani & kafići

U Monopoliju možete pronaći veći broj barova, kafića i restorana sa ukusnim jelima iz Pulje.

Neki od popularnih restorana su: La Locanda sul Porto (riba i lokalni specijaliteti), Coppino Monopoli, My Wine Il Piacere del Palato, Almerea-Osteria di mare, Ristorante Piazza Palmieri, Osteria Perricci i Garibaldi Steakhouse.

Probajte grilovane morske plodove, hobotnicu, ribu, orrecchiette alla di rapa (testenine sa vrhovima repe), fokaču bareze, picu ili pancerote.

Ako nemate puno vremena, na raspolaganju su vam razni sendviči iz lokala Gustavo Salumeria (ulica Via Porto, 2) ili Manunpasta (ulica Via Komes, ugao sa Via Porto). Veoma su ukusni, a cene su pristupačne.

Napravite pauzu za kapućino, Aperol Spritz ili sladoled na trgu Piazza Garibaldi, ili negde u starom gradu.
I uživajte u ukusima Pulje!

 

🛍️ Šoping i suveniri

Šetajući starim gradom, možete videti male zanatske prodavnice sa raznim predmetima rukotvorinama, ručno rađenom keramikom, odećom od lana ili nakitom.

I naravno, boca vina iz Pulje, lokalno maslinovo ulje ili sir, savršeni su pokloni za voljenu osobu, a takođe i za vas 🙂

 

🏨 Smeštaj u Monopoliju

👉 Monopoli nudi razne mogućnosti smeštaja.
Mnoge tradicionalne kuće u starom gradu pretvorene su u butik hotele i apartmane.

Neki od najpopularnijih hotela su: Don Ferrante, Palazzo Indelli (u srcu trga Garibaldi), Santa Marija 24, Secret Suite, itd.

Pogledajte ponudu i pronađite najbolje rešenje za vas.

 

 

 

📌 Šta videti u blizini Monopolija 

Ako sanjate o poseti autentičnoj Pulji, Monopoli je jedan od tih gradova.

Kuće okrečene belom bojom, plavo Jadransko more, srednjovekovne crkve i ukusna hrana i vina… sve to možete pronaći na jednom mestu.

Samo obujte nešto udobno (kaldrmisane ulice mogu biti klizave) i uživajte u poseti Monopoliju.

Pogledajte šta još možete videti u prelepoj regiji Pulje.

◊ Alberobelo, više možete pročitati ovde 👉Alberobelo, bajkoviti gradić Pulje.
♦ Lokorotondo, više možete pročitati ovde 👉 Lokorotondo, divno „okruglo mesto“ u Pulji.
◊ Ostuni, jedan od najlepših gradova u Pulji.
♦ Polignano a Mare, zadivljujući mali grad sa belim kućama na dramatičnim liticama.
◊ Akvapark Egnazia, najveći akvapark u Pulji, nalazi se oko 14 km od Monopolija.